مقالات پزشکی

جدید ترین اخبار و مقالات در حوزه سلامت

آموزش و ارزیابی موسسه خیریه و دارالشفاء ثامن الائمه علیه السلام

سلامتی در شب یلدا

شب یلدا یکی از آیین‌های کهن و باستانی مردم ایران است که در آخرین شب پاییز گردهم‌ می‌آیند و‌ آن شب را جشن می‌گیرند. بنا به حس مهمان‌دوستی که میان مردم ایران وجود دارد٬ ترجیح‌ می‌دهند در این شب با انواع تنقلات و‌ آنچه در ‌خانه خود دارند از میهمانان خود پذیرایی کنند، اما آنچه در این‌ میان حائز اهمیت است نحوه و میزان مصرف انواع تنقلات است که باید مورد توجه قرار گیرد‌.


بهترین شام برای شب یلدا چه نوع شامی است؟

با توجه ‌به اینکه‌ در شب یلدا از انواع تنقلات٬ میوه‌جات و شیرینی جات استفاده ‌می‌شود بنابراین توصیه ما مصرف شامی‌سبک و کم حجم مانند نان و‌ پنیر در این شب است.

 

چه تنقلاتی برای این شب توصیه‌می‌شود ؟

شب یلدا از قدیمی‌ترین رسم‌های ایرانی است و مردم از سالیان قدیم در این شب دور هم‌ جمع شده و خوراکی‌های مختلف مصرف می‌کنند٬ اما باید در مصرف تنقلات و‌ شیرینی‌جات هم حد تعادل را رعایت کرد چراکه خوردن بیش از حد این مواد غذایی علاوه بر چاقی موجب عوارضی برای بدن می‌شود.

از تنقلات شور مانند چیپس و پفک استفاده نکنید٬ آجیل بی نمک بخورید و در‌ مصرف شیرینی‌جات و حتی میوه‌های خشک‌ به علت داشتن قند٬ تعادل را رعایت کنید.

 

آیا در مصرف انواع میوه‌ها هم نیاز به احتیاط است؟

 در این شب از انواع میوه‌ها استفاده می‌شود٬ میوه‌ها مفید هستند و‌ همواره مردم ‌را به خوردن آن تشویق می‌کنیم اما با این‌‌حال باید در خوردن آن حد تعادل رعایت شود٬ به‌عنوان‌ مثال انار از‌ میوه‌های بسیار مفید و‌ سرشار از‌پتاسیم است که خاصیت ضد سرطانی دارد اما به ‌دلیل‌ دارا بودن پتاسیم مصرف زیاد آن در بیماران کلیوی توصیه‌ نمی‌شود.

 

خواص هندوانه چیست؟

 هندوانه یکی از ‌محبوب‌ترین میوه‌های شب یلدا در میان مردم است٬ 80 درصد هندوانه را آب تشکیل داده است و برای تنظیم فشار خون مفید بوده و شکم‌پر کن است. هندوانه سرشار از آنتی اکسیدان است اما در خوردن آن باید حتما حد تعادل را رعایت کرده و از زیاده‌روی بپرهیزید.

 

نقش لبو‌ و چغندر در سفره شب یلدا چیست؟

می‌توانیم به جای خرید و ‌مصرف تنقلات کم‌ارزش٬ از سبزیجات پاییزی مانند چغندر و ‌لبو بهره‌مند شویم. این صیفی‌جات علاوه بر اینکه‌ قیمت مناسبی دارند و‌ همه قدرت خرید آن را دارند٬ خاصیت ضد سرطانی داشته و از پیشرفت سرطان پیشگیری می‌کند همچنین دارای مقادیر بالایی فیبر است که به بهبود عملکرد دستگاه گوارش و‌ درمان یبوست کمک می‌کند.

 

مصرف لبو‌ برای چه‌کسانی توصیه‌ نمی‌شود؟

 لبو ‌از سبزیجات بسیار مفید و‌ پرفیبر است اما بیماران‌کلیوی و‌ بیمارانی که دیالیز می‌شوند باید در خوردن آن بسیار احتیاط کنند.

 

آیا میوه‌های خشک خاصیت میوه‌های تر را داراست؟

شب یلدا از میوه‌های خشک و‌ انواع برگه‌ استفاده می‌شود٬ میوه‌های خشک چون آب خود را از دست داده اند بنابراین ‌نسبت به میوه تر از مقادیر قند و‌ انرژی بالاتری برخوردارند که باید دیابتی‌ها در‌خوردن آن احتیاط کنند.

 

با توجه ‌به خواصی که در آجیل وجود دارد آیا می‌توانیم‌ در حد دلخواه از آن استفاده‌کنیم؟

 با توجه به تمام خواصی که در آجیل و مغزها وجود دارد به هیچ عنوان به مصرف بیش از حد آن توصیه‌ نمی‌کنیم‌. باید از آجیل بدون نمک استفاده شود و آن را با شمارش بخوریم و از مصرف آن‌ به‌صورت یک مشت یا بیشتر خودداری شود.

 

در مصرف خوراکی‌هایی با قند طبیعی‌ مانند کشمش و‌ توت خشک چگونه عمل کنیم؟

 معمولا ما ایرانی‌ها به‌ غذا‌های چرب و‌شیرین علاقمندیم ‌اما در این‌ شب باید از مصرف شیرینی‌جاتی مانند سوهان و راحت الحلقوم خودداری کنیم و‌ به جای آن‌ قندهای طبیعی مانند توت خشک و کشمش استفاده کنیم ولی باید بدانیم‌که مصرف بیش از حد قندهای طبیعی نیز به بدن آسیب می‌رساند.

 

مگر با زیاده‌روی در مصرف تنقلات و‌ مواد غذایی تنها در یک شب چاق می‌شویم؟

 بدون شک‌ بله. چرا که مصرف یکباره و ‌روی هم خوری در‌یک‌ شب ٬ کالری‌های بسیار زیادی را وارد می‌کند که بدن قادر به سوزاندن همه آن نبوده و منجر به ذخیره آن به‌صورت چربی و‌در نهایت چاقی و‌افزایش کلسترول می‌شود.

 

به جای چیپس و پفک از چه تنقلاتی استفاده‌کنیم؟

 به‌جای مصرف چیپس و‌ پفک در این‌ شب٬ توصیه‌ می‌کنم از ذرت بو داده استفاده شود. ذرت نه تنها ضرری ندارد بلکه‌ کم کالری است.

 

خواص تخمه‌ چیست و حد تعادل مصرف انواع تخمه در شب یلدا چگونه است؟

 تخمه آفتابگردان دارای مقادیر زیادی از ویتامین " E" است که به گردش خون کمک می‌کند و ‌موجب آرامش مغز می شود و ‌تخمه کدو ‌نیز در برطرف کردن التهاب و‌افسردگی موثر است اما با این حال نباید در خوردن آن افراط کرد.

 

انگور با دانه‌ریز و پوست نازک بخورید

اگر انگور جزو میوه‌های شب یلدای شما است هنگام خرید آن انگورهایی با دانه‌ریز و پوست نازک را انتخاب نمایید. رازیانه و زیره مصلح خوبی برای انگور بوده و بهتر است پس از خوردن انگور، آب سرد خورده نشود.

 

انجیر خشک سفید بهتر است

به‌جای مصرف انجیر سیاه توصیه می‌شود انجیر خشک سفید استفاده کنید. به‌ازای هر شش دانه انجیر، چهار عدد گردو میل شود؛ زیرا مصلح انجیر، گردو است.

 

به و سیب

اگر به و سیب جزو میوه‌های یلدایی شما هستند، این دو میوه را با مصلح‌هایشان مصرف کنید. سیب مقوی دل، مغز و معده است. مصلح سیب دارچین بوده و توصیه می‌شود سیب را رنده کرده و با گلاب و دارچین میل کنید. میوه به، سنگین است؛ بنابراین بهتر است آن را به‌صورت پرورده با عسل و بخارپز شده مصرف کنید.

 

پرتقال و نارنگی را همراه مویز بخورید

مزاج پرتقال و نارنگی سرد است و بهتر است به همراه مویز مصرف شود. به‌جای خوردن پرتقال می‌توان مرغ را در آب‌پرتقال پخت تا علاوه بر استفاده از مزایای پرتقال، غذا نیز خوشمزه شود و هم سردی این میوه گرفته شود.

 

 

فاصله زمانی بین خوردن شام و میوه را رعایت کنید

شام را سبک و سر شب میل کنید و بین خوردن شام و مواد دیگر فاصله دهید. شام باید در ساعت بعد از ۵ و تا قبل از ساعت ۸ خورده شود که متأسفانه اکثر مردم آن را به ساعات پایانی شب و زمان استراحت موکول می‌کنند. میل‌کردن شام در اول شب و با حجم کمتر سبب می‌شود بتوانید از خوراکی‌های شب چله استفاده کنید. حداقل دو ساعت فاصله زمانی بین خوردن شام یا میوه داشته باشید. خوردن مایعات بافاصله‌ای از غذا یا میوه توصیه نمی‌شود.

 

در آخر برای هضم غذا این کارها را انجام دهید

اگر شب یلدا زیاده‌روی نمودید و خوراکی‌های خوشمزه یلدایی را بیش از حد مصرف کردید، در انتها از مختصری آب‌غوره یا آب‌لیمو یا کمی سرکه رقیق شده در آب جوش خنک شده استفاده نمایید تا به هضم این غذاهای سنگین کمک نماید.

پیاده‌روی بعد از خوردن نیز به هضم غذا کمک می‌کند. برای تقویت هضم و حرکات روده‌ها و سهولت دفع با روغن بادام شیرین یا زیتون شکم را ماساژ دهید، این‌گونه که ابتدا روی شکم چند قطره روغن بادام شیرین یا زیتون بریزید و در جهت عقربه‌های ساعت حول ناف با دوایر متحدالمرکز تدریجاً بزرگ شونده ماساژ دهید.

 

تاثیر شب یلدا بر سلامت روان چیست؟

در دنیایی که مملو از صرف ساعات طولانی پای صفحات نمایش و رسانه‌های اینترنتی است، بسیاری از ما راه‌های ضروری معاشرت با دیگران را از یاد برده‌ایم. معاشرت با دیگران، برخورداری از سیستم حمایت اجتماعی را تقویت می‌کند که عاملی کلیدی در کاهش خطرات سلامت روان است. شب یلدا، لزوم تقویت سیستم حمایت اجتماعی را به ما یادآور می‌شود.

ما به تعاملات حضوری نیاز داریم تا از مزایای کامل ارتباط اجتماعی بهره‌مند شویم. کسانی که تنهایی کمتری را تجربه می‌کنند، روابط معنادار ثابتی را پرورش داده‌اند؛ از جمله یک شبکه اجتماعی و یک رابطه متعهدانه.

 

شادی را افزایش می‌دهد

تاثیر شب یلدا بر سلامت روان، افزایش حس شادی و خرسندی است. مطالعات نشان داده‌اند که گذراندن وقت با خانواده می‌تواند به کاهش استرس و اضطراب بیانجامد، به در پیش گرفتن سبک زندگی سالم‌تر کمک کند و عمر شما را طولانی‌تر سازد. دورهمی با خانواده به شما انگیزه می‌بخشد تا بهترین نسخه خود باشید.

در شب یلدا بودن در کنار خانواده می‌تواند سلامت روان کلی را بهبود بخشد و سازگاری و تاب‌آوری را افزایش دهد. زیرا سالمندان و سایر افراد در این دورهمی‌ها درس‌های کلیدی را از تجارب خود درباره فراز و نشیب‌های زندگی به دیگران می‌آموزند.

 

به بهبود خُلق کودکان کمک می‌کند

بودن در جمع شاد و دوستانه‌ی خانواده و تماشای محبت و لبخندی که بین اعضا جاری است می‌تواند به بهبود خُلق کودکان کمک کند.دریافت محبت و توجه مثبت از بزرگ‌ترها و انجام بازی‌های مشترک در شب یلدا همچنین می‌تواند تمایل کودکان را برای ادامه رفتارهای سالم افزایش دهد.

 

استرس را کاهش می‌دهد

کاهش استرس نیز یک تاثیر شب یلدا بر سلامت روان است. یک دورهمی خانوادگی قوی در این شب، می‌تواند با افزایش خُلق مثبت و همچنین استفاده از تجارب و آگاهی دیگران، به کاهش استرس پیرامون مشکلات زندگی بیانجامد.

 

سازگاری و تاب‌آوری را بالا می‌برد

یک پیوند قوی خانوادگی می‌تواند توانایی شما را برای رویارویی با تغییرات و چالش‌های زندگی بهبود بخشد. در شب یلدا ، بودن در کنار خانواده به شما این احساس را می‌دهد که به گروهی تعلق دارید و کسانی هستند که به‌ شما اهمیت می‌دهند و به شما نیاز دارند. این می‌تواند احساس معنا و هدفمندی را برایتان به ارمغان بیاورد. این اطمینان، انگیزه‌ای برای پیشروی، رشد و موفقیت است.

 

سخن پایانی

در آخر به یاد داشته باشید که جشن شب یلدا یک رسم باارزش دیرینه است که پیامی والا دارد. هدف از برگزاری این جشن، برگزاری تجملاتی آن و تهیه اقلام خوراکی گران‌قیمت نیست. بلکه هدف، بدرود با اندوه پاییز، درود فرستادنی نمادین به روزهای روشن آینده و قدردانی از حضور عزیزان‌مان است.


4 ماه پیش